W dniu 11 grudnia 2023 roku wnieśliśmy do Marszałka Sejmu Pana Szymona Hołowni oraz Marszałkini Senatu Pani Małgorzaty Kidawy – Błońskiej petycję w sprawie zmiany art. 109 ust. 3 pkt, 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Treść petycji przedstawiamy poniżej.

PETYCJA

Na podstawie art. 63 Konstytucji RP i art. Art. 2 ust.3 Ustawy o petycjach wnosimy petycję o podjęcie działań w celu wniesienia pod obrady Sejmu RP projektu ustawy o zmianie ustawy z 21 sierpnia 1997 r. „o gospodarce nieruchomościami”. Dz.U.1997 nr 115 poz. 741 ze zmianami.

Zmiana polegać by miała na skreśleniu art. 109 ust. 3 pkt 2)

Ustawa o gospodarce nieruchomościami. Rozdział trzeci

Prawo pierwokupu nieruchomości.

Art. 109 Gminie przysługuje prawo pierwokupu w przypadku sprzedaży.

3. Prawo pierwokupu nie przysługuje, jeżeli:

2) sprzedaż nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego następuje między osobami prawnymi tego samego kościoła lub związku wyznaniowego.  

UZASADNIENIE

Nieruchomości są dobrem szczególnym. Bezpieczeństwo i transparentność obrotem i dysponowaniem ziemią i jej zabudową są przedmiotem troski państwa i starań wszystkich uczestników rynków. Normy i zasady ulokowane są we wielu przepisach, różnej rangi. Umowa społeczna od Konstytucji RP, poprzez Kodeks Cywilny i Ustawę o gospodarce nieruchomościami do regulaminu zgromadzenia życia konsekrowanego sięga. 

Nieruchomości są majątkiem szczególnie cennym. Zawarcie umowy wymaga szczególnej formy aktu notarialnego. Bezpieczeństwo dysponowania dobrem nieruchomym opiera się na precyzyjnych normach spisanych w wielu przepisach. Samorząd lokalny jest egzemplifikacją małej ojczyzny. Dobre Państwo to fraktale dobrych miast i wsi. 

Ustawa o gospodarce nieruchomościami udzieliła władzy lokalnej prerogatywy zarządzania przestrzenią urbanistyczną. udzielania wskazanym enumeratywnie podmiotom bonifikaty od ustalonej ceny rynkowej. Analiza procesu legislacyjnego i praktyki gospodarczej implementacji zapisów ustawowych wskazuje, że intencją ustawodawcy jest wspieranie zagospodarowania i wykorzystania terenu. Innymi słowy nie tylko kluczowy jest podmiot, lecz cel gospodarczy.

Dodatkowej regulacji w naszej opinii wymaga sytuacja, w której jedną ze stron umowy przeniesienia prawa własności nieruchomości jest kościół lub związek wyznaniowy. Znane są liczne przypadki, gdy na rzecz rozmaitych fundacji i związków wyznaniowych przekazywano nieruchomości, po czym okazywało się, że transakcje te zawierają fikcyjne dane o wartości nieruchomości, a umowy służą wyłącznie do ukrycia majątku. 

Nadto, w szczególności w odniesieniu do kościelnych osób prawnych, obecnie obowiązujące przepisy tworzą albo stan rażącej nierównowagi między takimi osobami a pozostałymi uczestnikami rynku, albo też – tworzą niepewność w obrocie gospodarczym. 

I tak, w przepisach kształtujących gospodarkę nieruchomościami z kontroli samorządowej wyłączone są kościelne osoby prawne. Proponowana zmiana reguluje tę przewagę, zrównując pozycję stron i wprowadza bezpieczeństwo i gwarancje stabilności oraz instrumenty transparentności.

Przywrócenie kontroli samorządu nad obrotem nieruchomościami zawieranymi nad osobami prawnymi tego samego kościoła jest koniecznością. Nadmiarowe preferencje jak uczy doświadczenie są nadużywane. Kupczenie dobrami doczesnymi między wszelakimi osobami powołanymi przez związki wyznaniowe czy kościoły nie może być wyłączone z dobrych praktyk wspólnotowego władza nad środowiskiem i przestrzenią. Unikajmy kolizji dobrych chęci, którymi piekło jest wybrukowane z codziennym zżyciem gospodarczym pełnym pokus do grzechu.  

Pamiętajmy. Podmiot prywatny dysponując własną nieruchomością, która stanowi majątek odrębny firm, także tych, w których rodzina ma wszelkie udziały, gdy podlega zbyciu objęta jest prawem pierwokupu przez samorząd. Czy kościół w innym świecie trwa, że inaczej ma mieć?

Po zapoznaniu się z opinią centrum prawnego parlamentu w trakcie obrad na posiedzeniu Komisji Petycji gotowi jesteśmy odnieść się w dyskusji i na piśmie do zebranych w sprawie argumentów.

Nie ma kosztów i wydatków ze strony budżetu państwa.

Zmiana nie wymaga synchronizacji z przepisami Unii Europejskiej i jest zgodna z obowiązującymi Dyrektywami.

Skutkiem proponowanej regulacji będzie równowaga stron i zwiększenie informacji o obrocie nieruchomościami, w szczególności, których jedną ze stron jest kościół i/lub związek wyznaniowy. Dane zanonimizowane będą wykorzystywane przez państwo w projektowaniu społecznej polityki finansowej.

Z uwagi na zasygnalizowane argumenty i po zasięgnięciu opinii biura prawnego parlamentu wnosimy o nadanie petycji i sprawie biegu. Oczekujemy informacji o rozstrzygnięciu petycji.                 

Poznań – Warszawa, 11 grudnia 2023 roku.

z wyrazami szacunku,

Witold Solski

Przewodniczący Komisji Krajowej Związku

 Katarzyna Kosakowska

Wiceprzewodnicząca Komisji Krajowej Związku