Współczesny rynek pracy przechodzi jedną z najgłębszych transformacji od dekad. Tradycyjny model zatrudnienia opartego na długoterminowych umowach, stabilnych godzinach pracy i przewidywalnym rozwoju kariery ustępuje miejsca elastycznym formom zatrudnienia.

 

 

 

 

Termin „Gig Economy” idealnie oddaje esencję tych zmian – pochodzący od angielskiego słowa „gig”, oznaczającego krótkotrwałe zlecenie lub występ, symbolizuje przejście od tradycyjnych form pracy do krótkoterminowych, często nieformalnych umów na zlecenie.Choć ten nowy model przynosi liczne korzyści, jego wprowadzenie niesie ze sobą również wyzwania, które wymagają pogłębionej analizy i regulacji.

Gig Economy. Szanse i zagrożenia

Gig Economy, czyli gospodarka oparta na krótkoterminowych zleceniach, zyskała na

popularności w ciągu ostatnich lat, szczególnie w obszarze usług przewozowych, dostaw, drobnych napraw czy usług cyfrowych, takich jak grafika czy programowanie. W Polsce, jak wynika z najnowszych badań rynku, około 20% czynnych zawodowo osób działa na zasadzie samozatrudnienia lub prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą (JDG)​. Firmy, zwłaszcza średniej wielkości, chętnie korzystają z elastyczności, jaką oferuje współpraca z gigerami, co pozwala im obniżać koszty zatrudnienia oraz lepiej dostosować się do zmieniających się warunków rynkowych.

Jednak ta elastyczność ma swoją cenę. Wprowadzenie elastycznych modeli pracy oznacza, że wiele osób zatrudnionych w ramach Gig Economy zmaga się z brakiem stabilności finansowej oraz ograniczonym dostępem do świadczeń socjalnych. W niektórych przypadkach stawki wynagrodzeń są niskie, a warunki pracy pozostawiają wiele do życzenia, co podkreślają zarówno eksperci, jak i urzędnicy unijni​.

Stanowisko Fundacji Dobre Państwo i OZZS WBREW

W kontekście tych wyzwań Fundacja Dobre Państwo (FDP) oraz Ogólnopolski Związek Zawodowy Samozatrudnionych WBREW stają na czele działań mających na celu poprawę warunków pracy gigerów. Obie organizacje dążą do stworzenia bardziej zrównoważonego i sprawiedliwego systemu zatrudnienia, który odpowiadałby na potrzeby współczesnych pracowników i pracujących. Na swoich stronach internetowych wskazują na potrzebę regulacji, które umożliwiłyby lepszą ochronę socjalną osób pracujących na zasadzie samozatrudnienia oraz freelancerskiej​.

FDP i WBREW proponują rozwiązania oparte na większej transparentności relacji między platformami a pracownikami. Ich zdaniem kluczowe jest wypracowanie odpowiednich standardów współpracy, które zapewnią sprawiedliwe wynagrodzenia, a także godziwe warunki pracy. Dzięki współpracy z agencjami pracy tymczasowej i platformami zlecającymi, FDP i WBREW są liderami w dążeniu do reformy rynku pracy, która obejmie nie tylko zabezpieczenia socjalne, ale także przejrzystość w rozliczaniu zleceń​.

Regulacje unijne i wyzwania globalne.

Regulacje prawne w zakresie pracy platformowej stały się tematem licznych debat na poziomie Unii Europejskiej. Dyrektywy z 2024 roku wprowadzają nowe zasady dotyczące warunków zatrudnienia dla osób pracujących w Gig Economy, zwracając uwagę na konieczność ochrony pracowników przed nieuczciwymi praktykami. Zgodnie z nowymi przepisami, kraje członkowskie UE będą musiały wdrożyć regulacje, które zapewnią godne warunki pracy i eliminację nieprawidłowości, takich jak brak wynagrodzenia za czas oczekiwania na zadania.

Liderzy zmian – FDP i WBREW.

Wobec tych wyzwań FDP oraz OZZS WBREW wyróżniają się jako liderzy w działaniach na rzecz zmian w Gig Economy. Organizacje te odgrywają kluczową rolę w

kształtowaniu nowoczesnego rynku pracy opartego na zasadach sprawiedliwości i transparentności. Zarówno FDP, jak i WBREW, nie tylko wskazują na istniejące problemy, ale również oferują konkretne rozwiązania, które mogą stać się podstawą do dalszej dyskusji i poszukiwania trwałych zmian na rynku pracy.

Poszukiwanie rozwiązań – konieczność współpracy.

Zmiany na rynku pracy, które niesie ze sobą rozwój Gig Economy, wymagają aktywnej współpracy różnych interesariuszy – rządów, pracodawców, platform cyfrowych, a także organizacji pracowniczych. Fundacja Dobre Państwo oraz OZZS WBREW pokazują, że możliwe jest wypracowanie zasad, które z jednej strony zapewnią elastyczność zatrudnienia, a z drugiej – zagwarantują godne warunki pracy dla wszystkich pracujących.

Wnioski płynące z działalności FDP i WBREW wskazują na potrzebę dalszych poszukiwań rozwiązań, które umożliwią sprawiedliwy rozwój rynku pracy. Kluczowe jest tutaj tworzenie odpowiednich regulacji prawnych, jak również wypracowywanie dobrych praktyk przez samych pracodawców i platformy.

Podsumowanie.

Gig Economy jest nieodwracalnym trendem, który zmienia sposób, w jaki postrzegamy zatrudnienie i relacje między pracownikami a firmami. Pomimo korzyści, jakie niesie, potrzebna jest dalsza refleksja nad tym, jak zapewnić sprawiedliwość i ochronę dla pracujących w tym systemie. Fundacja Dobre Państwo i OZZS WBREW, jako liderzy zmian, pokazują, że możliwe jest wypracowanie rozwiązań, które będą odpowiadać na wyzwania nowoczesnego rynku pracy, a jednocześnie dbać o godność i dobrostan osób zatrudnionych w ramach Gig Economy.

Przedsiębiorcy i politycy muszą być świadomi, że ten dynamiczny sektor gospodarki nie jest jedynie przejściowym trendem, ale głęboko zakorzenioną zmianą, której odpowiednie uregulowanie wymaga współpracy i zaangażowania na wielu poziomach – od ustawodawców, przez platformy, po samych pracowników i ich reprezentantów.

Czy zechcecie porozmawiać o szczegółach?

Katarzyna Kosakowska

Witold Solski